sobota, 27 lipca 2019

Serbia, Czarnogóra. Sierpień 2018. Część 2. Budapeszt - Belgrad.

Budapeszt – Belgrad 

Następnego dnia rano zrobiliśmy małe zakupy, następnie zjedliśmy śniadanie i spakowaliśmy nasze rzeczy. Przed opuszczeniem apartamentu Gosia sfotografowała jego wnętrze a także zrobiła małą sesję zdjęciową podwórza – studni z tarasów na różnych poziomach. Po wykwaterowaniu się o godzinie 10 udaliśmy się do metra, którym dojechaliśmy na dworzec Keleti. Do przyjazdu pociągu zostało jeszcze trochę czasu, więc postanowiliśmy pójść do dworcowego baru na piwo a także skorzystać z Internetu poprzez darmowe Wi-fi.

Stolicę Węgier ze stolicą Serbii łączą trzy połączenia kolejowe w ciągu doby. Najbardziej optymalną opcją była dla nas podróż pociągiem EC „Avala” odjeżdżającym z dworca Keleti o godzinie 11:57. Bilet z Budapesztu do Belgradu w ofercie „Beograd Special” kosztuje 15 Euro od osoby i ważny jest w klasie 2, we wszystkich trzech pociągach. Przy okazji kupiliśmy również bilety powrotne, a jako załącznik otrzymaliśmy dodatkowo tabelkę z rozkładem jazdy. Eurocity „Avala” z Wiednia do Belgradu przybył na dworzec Keleti o czasie. Trochę obawiałem się czy będą wolne miejsca, tym bardziej, że sprzedano nam bilety bez miejscówek. Okazało się, że jednak większość pasażerów wysiadła z pociągu w Budapeszcie a na dalszej trasie obłożenie było niezbyt wielkie. Rozkładowy czas przejazdu z Budapesztu do Belgradu to około 9,5 godziny, przy odległości tylko 318 km. Bezpośrednią przyczyną tak długiego czasu przejazdu jest przede wszystkim zły stan torów, głównie na terenie Serbii. Ponadto pociąg pomimo swojej kategorii Eurocity, na pewnych odcinkach na terenie Węgier zatrzymuje się na wszystkich stacjach i przystankach pełniąc funkcję osobowego.

Bilet Budapeszt - Belgrad ważny na wszystkie trzy pociągi w tej relacji.

Wyświetlacz dla toru 6 na dworcu Budapest Keleti (Budapest Keleti pályaudvar).
Pociąg EC „Avala” relacji Wien Hauptbahnhof - Beograd Centar po przyjeździe na stację Budapest Keleti. Z Wiednia do Budapesztu pociąg przyciągnął "Traxx" 480 017 przewoźnika MÁV-Start.
Wagon bezprzedziałowy 2 klasy "Bpmz" przewoźnika MÁV-Start.
Tablica kierunkowa w drzwiach pociągu EC "Avala".
Na odcinku Budapest Keleti - Kelebia pociąg ciągnęła lokomotywa 431 314 przewoźnika MÁV-Start.
Wnętrze wagonu bezprzedziałowego 2 klasy "Bpmz".

Z około półgodzinnym opóźnieniem dotarliśmy do granicznej stacji w Kelebii. Po kolejnych prawie 30 minutach postoju związanego z kontrolą graniczną ruszyliśmy w kierunku Serbii. Na granicznej stacji Subotica kontrola graniczna przebiegła bez żadnych problemów, choć odstaliśmy kolejne pół godziny. Pociąg ruszył w dalszą drogę i do samego Nowego Sadu jechał z przeciętną prędkością 20 km/h. Krajobraz Wojwodiny zdominowany jest przez rozległe pola kukurydziane i stojące gdzieniegdzie elewatory zbożowe. Do Nowego Sadu dotarliśmy z półtoragodzinnym opóźnieniem, jednak mimo to pociąg stał na stacji jeszcze około godziny. W rezultacie opóźnienie zwiększyło się do 2,5 godziny i obawialiśmy się, że właściciel zarezerwowanego w Belgradzie apartamentu nie będzie już na nas czekał. Ustaliliśmy, że na miejsce noclegu przybędziemy o godzinie 21, mając nadzieję że bez problemów na tę godzinę zdążymy. Na szczęście przez cały czas udało nam się utrzymać kontakt smsowy z naszym gospodarzem. Wykazał się On wobec nas wyrozumiałością znając zapewne „punktualność” Kolei Serbskich.

Na stację Belgrad Centar dotarliśmy około 23:30. Na pustym placu w okolicy dworca było tylko kilka taksówek i jeden samotny autobus linii 36, którym dotarliśmy w końcu do naszego miejsca noclegowego. Właściciel czekający w zaparkowanym samochodzie widząc z daleka naszą trójkę wyszedł nam naprzeciw. Po zakwaterowaniu, pomimo późnej pory poszliśmy jeszcze szukać sklepu w celu zrobienia zakupów. Na szczęście kilka ulic dalej była jeszcze otwarta „Idea”, tak więc udało się nam zaopatrzyć w jedzenie i napoje.

Belgrad (Beograd, Београд)

Następnego dnia rano pierwsze kroki skierowaliśmy na położony niedaleko naszego apartamentu stary dworzec kolejowy. Okazało się, ze w budynku zamkniętej dla ruchu pociągów stacji wciąż działa kasa, tak więc mogliśmy od razu kupić bilety na dalszą podróż. Zaoszczędziliśmy w ten sposób sporo czasu, gdyż nie musieliśmy specjalnie jechać po bilety na oddalony dworzec Centar, lub szukać kasy na mieście. Główna stacja Belgradu (Beograd) została wyłączona z użytkowania 1 czerwca 2018 roku i obecnie jest w stanie rozbiórki. Na miejscu torów i peronów ma powstać centrum biznesowo – biurowe ze szklanymi wieżowcami. Obecnie większość pociągów rozpoczyna i kończy bieg na nowo ukończonej stacji Beograd Centar, a inne na stacji Topcider. Podział ten dotyczy składów pasażerskich z doczepionymi wagonami do przewozów samochodów. Nowa stacja usytuowana jest bowiem w wykopie przykrytym halą i nie ma na niej platform do wjazdu samochodów na wagony. Szczerze mówiąc jest to dla mnie bardzo dziwne, że władze Belgradu oraz Koleje Serbskie zdecydowały się zlikwidować dworzec położony w zasadzie w samym sercu miasta a cały ruch pociągów dalekobieżnych przenieść na oddalone od centrum stacje. Stary dworzec Belgradu usytuowany był przy placu Sawskim, skąd było bardzo blisko do ścisłego centrum a główne atrakcje miasta były w zasadzie „na wyciągniecie ręki”. Do położonego w dość odludnym miejscu dworca Centar, z placu Sawskiego dojechać można autobusem nr 36, zaś do dworca Topcider – tramwajami nr 3 i 3A. Na temat obydwu stacji pisałem już w relacji z roku 2014

Po wizycie na znajdującej się w stanie rozbiórki stacji i zrobieniu sobie zdjęć pod parowozem – pomnikiem, kontynuowaliśmy zwiedzanie miasta. Ulicą Nemanjina (Немањина) doszliśmy do ulicy Kneza Miloša (Кнеза Милоша), gdzie znajduje się niszczony podczas nalotów NATO gmach Ministerstwa Obrony Jugosławii. Po drodze minęliśmy Finansijski park (Финансијски парк) z pomnikiem Gavriła Principa. Dalej skierowaliśmy się w stronę placu Nikole Pašića (Trg Nikole Pašića), przy którym stoi gmach Parlamentu (Narodna Skupina Republike Srbije, Народна скупштина Републике Србије). Na placu Terazije (Теразијe) skręciliśmy w bramę budynku pod numerem 3, aby wykonać kilka zdjęć. Po drugiej stronie budynku znajdował się niewielki pasaż handlowy z punktami usługowymi oraz sklepami z odzieżą i pamiątkami, jednak ceny nie były dla nas zbyt przystępne. Po wyjściu z pasażu doszliśmy do placu Republiki (Trg republike, Трг републике), w którego centralnym punkcie stoi pomnik księcia Michała (Spomenik knezu Mihailu). Po krótkiej sesji zdjeciowej udaliśmy się na ulicę Kneza Mihaila (Кнеза Михаила), która jest głównym deptakiem miasta. Idąc spacerkiem wśród starych kamienic z „wplecionymi” tu i ówdzie nowszymi budynkami, doszliśmy do Kalemegdanu.

Po odwiedzeniu Kalemegdanu, postanowiliśmy zrobić sobie pieszy spacer do Zemunu. Po przejściu mostu Brankov, skierowaliśmy się na prowadzący wzdłuż Sawy bulwar. Po obu stronach rzeki minęliśmy cumujące barki, na których urządzone były kluby i restauracje stanowiące „centrum rozrywkowe” Belgradu. Dalsza droga prowadziła przez park Przyjaźni (Park prijateljstva) - miejsce rekreacji i wypoczynku ze ścieżkami rowerowymi, placami do gry w koszykówkę i skateparkiem. Po ponad godzinie marszu w upale, wzdłuż nabrzeża Dunaju dotarliśmy do centrum Zemunu. 

Zemun (Земун)

Na temat tej części stolicy Serbii pisałem już podczas relacji z wyjazdu w roku 2014, jednak jest to na tyle interesujące miejsce, że warto napisać o nim jeszcze raz. 

Zemun to dzielnica Belgradu położona po drugiej stronie Sawy, patrząc od strony centrum. Znaczną część jej obszaru zajmują socrealistyczne bloki ale obejrzeć można tutaj również Dolne Miasto (Donji Grad) - naddunajską starówkę z klimatycznym bulwarem. Centralnym jej punktem jest Plac Wielki (Veliki Trg), na którym znajduje się targ, fontanna oraz katolicki kościół. Starówka to głównie wąskie uliczki z niską zabudową, z różnymi „perełkami” typu stara ręczna pompa. Inne ciekawe obiekty Zemunu to wieża Gardoš (wieża milenijna), synagoga oraz stadion. Architektura Dolnego Miasta przypomina swoim wyglądem raczej węgierskie, czeskie lub słowackie miasta. Ma to związek z historią Zemunu, który aż do pierwszej wojny światowej leżał na terytorium Austro-Węgier. Naturalną granicę pomiędzy państwem Habsburgów a Turcją stanowiła w przeszłości rzeka Sawa. Zemun i Belgrad były oddzielnymi miastami aż do roku 1934, gdy zostały połączone w jeden organizm. Ponowny rozdział nastąpił podczas drugiej wojny światowej, gdy miasteczko należało do Chorwacji. Zemun został ostatecznie przyłączony do Belgradu w 1945, rok po wyzwoleniu przez Armię Radziecką.

Zmęczeni długim spacerem chcieliśmy odpocząć w pubie lub restauracji na naddunajskim bulwarze, jednak ceny były jak dla nas zbyt wysokie a i o wegetariańskie dania było trudno. Doszliśmy do wniosku, że lepiej wrócić do centrum i znaleźć jakiś tańszy lokal. Skończyło się na kolacji w naszym apartamencie, która złożona była z kupionych na wynos smacznych wegeburgerów i zrobionych własnoręcznie kanapek.

Plac Sawski (Savski trg, Савски трг) i budynek byłego głównego dworca kolejowego Belgradu.
Na miejscu dworca planowana jest budowa dzielnicy biurowej. Jej wizualizację widać na płachcie reklamowej.
Infrastruktura stacji Beograd (Београд) w stanie rozbiórki.
Tablica przyjazdów i odjazdów oraz zegar.
Zegar na ścianie budynku od strony peronów.
Parowóz 11-022 stojący jako pomnik obok rozbieranej stacji.
Oznaczenie parowozu z czasów Kolei Jugosłowiańskich JŽ (JЖ).
Godło Jugosławii na czole parowozu.

Ulica Nemanjina (Немањинa). Pomnik Gavrila Principa.
Skrzyżowanie ulic kneza Miloša i Nemanjina (Немањина). Budynek Ministerstwa Obrony Narodowej Jugosławii, zniszczony podczas nalotów NATO w roku 1999.
Pomnik Miłosza I Teodorewića Obrenowića (knez Miloš Obrenović, кнез Милош Обреновић), księcia Serbii w latach 1817–1839 i 1858–1860.
Zbudowany w latach 1907 - 1936 gmach Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii (Narodna skupština Republike Srbije, Народна скупштина Републике Србије). Budynek w stylu akademizmu zaprojektowany został przez Konstantina Jovanovića w 1891 roku.
Fontanna na placu Nikole Pašića (Trg Nikole Pašića, Трг Николе Пашића).
Pomnik Nikole Pašića serbskiego polityka, żyjącego w latach 1845 - 1926.
Drogowskaz na placu Nikole Pašića (Trg Nikole Pašića, Трг Николе Пашића).
Plac Terazije (Tеразиje). Hotel "Moskwa" (Хотел "Москва").
Plac Terazije (Tеразиje). Budynek na rogu ulic Kolarčeva (Коларчева) i Kneza Mihaila (Кнезa Михаилова).
Jedno z podwórek przy placu Terazije (Tеразиje).
Plac Republiki (Трг републике).
Plac Republiki (Трг републике).
Plac Republiki (Трг републике). Pomnik księcia Michała III Obrenovicia. Z tyłu Teatr Narodowy.
Jedna z latarń na placu Republiki (Трг републике).
Plac Republiki (Трг републике). Punkt z bezpłatną woda pitną.
Ulica Kneza Mihaila (Кнеза Михаила). Główny deptak miasta.
Akademski plato (Академски плато). Budynek Wydziału Instytutu Filozofii Uniwersytetu Belgradzkiego (Филозофски факултет Универзитета у Београду).
Ulica Kneza Mihaila (Кнеза Михаила). Widok w stronę placu Republiki
Budynek pod adresem Vuka Karadžića 4 (Вука Караџића 4).
Budynek po adresem Kneza Mihaila 42 (Кнеза Михаила 42). Dom Jovana Panđeli (Kuća J. Panđele, Кућа Ј. Панђеле). Popiersie Nikoli Spasića (Никола Спасић) - serbskiego przedsiębiorcy i filantropa z przełomu XIX i XX wieku.
Dom przy ulicy Kralja Petra 23 (Краља Петра 23), w którym dawniej mieściło się pierwsze serbskie towarzystwo ubezpieczeniowe "Srbija" ("Србиjа").
Usytuowany przed wejściem do Kalemegdanu pomnik Wdzięczności Francji (Споменик захвалности Француској). Odsłonięty 11.11.1930 roku.

Twierdza Kalemegdan (Калемегданска тврђава). Sahat kula, czyli wieża zegarowa.

Na szczycie twierdzy.
Północno zachodnia ściana twierdzy i Wieża despoty Stefana (Despotova kula, Деспотова кула) zwana też Dizdareva kula (Диздарева кула).
Bunkry na terenie twierdzy.
Pobednik (Победник). Zbudowany w 1928 roku pomnik symbolizuje zwycięstwo Serbii nad Imperium Ottomańskim oraz Austro - Węgrami, podczas Wojen Bałkańskich i I Wojny Światowej.
Widok z twierdzy na ujście Sawy do Dunaju.
Widok z twierdzy na Nowy Belgrad (Novi Beograd, Нови Београд)...
...i Zemun (Земун).
Most Brankov (Brankov most, Бранков мост). Rysunki na tarasie widokowym.

Most Brankov (Brankov most, Бранков мост).
Most Brankov (Brankov most, Бранков мост). Drogowskaz.

Widok z mostu Brankov na prawy brzeg Sawy i ulicę
Kłódki na moście Brankov.
Most Brankov. widok w kierunku południowym. w oddali widoczny Nowy Most Kolejowy (Novi Železnički Most, Нови Железнички Mост).
Jedna z barek - klubów na lewym brzegu Sawy.
Napisy na bulwarze na lewym brzegu Sawy...
...i na konstrukcji mostu Brankov ;)
Twierdza Kalemegdan widoczna z lewego brzegu Sawy.
Pobednik (Победник).
Mechaniczna wyciągarka do łodzi.
Droga dla rowerów wzdłuż ulicy Ušće (Ушће) i Nabrzeza Zemuńskiego (Zemunski Kej, Земунски Кеј).
Nabrzeże Zemuńskie (Zemunski Kej, Земунски Кеј). Pomnik pilotów broniących Belgrad w kwietniu 1941 roku (Spomenik pilotima braniocima Beograda aprila 1941, Споменик Пилотима браниоцима Београда).
Zakole Dunaju przy ujściu Sawy. W oddali widoczny stary Belgrad i komin nieczynnej elektrowni na osiedlu Dorćol (Дорћол).
Nabrzeże Zemuńskie.Widok na Dunaj i Wielką wyspę wojenną (Veliko ratno ostrvo, Велико ратно острво).
Zemun (Земун). Plac Wielki (Veliki Trg, Велики Трг.). Katolicki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny...
...i fontanna.


W następnej części Belgrad - Sutomore.