Litwa, Łotwa, Estonia. Sierpień 2019. Część 8. Tallin. Stare Miasto. Wzgórze Toompea.

Tallin. Stare Miasto. Wzgórze Toompea.

Pierwsza drewniana fortyfikacja na wzgórzu Toompea została zbudowana prawdopodobnie w XI wieku. Budowę pierwszego kamiennego zamku ukończono w zachodniej części małego grodziska w roku 1229. Po przejęciu miasta przez Krzyżaków w XIV wieku twierdza została przebudowana i zmodernizowana, uzyskując czworokątny kształt. Na rogach warowni zbudowano 4 wieże, w tym basztę „Długi Herman”, która w wieku XVI została podwyższona o 10 metrów.

Wraz z rozkwitem gospodarczym i kulturalnym Revela (ówczesna nazwa Tallina) w okresie hanzeatyckim (XVI wiek), zamek stopniowo odchodził od funkcji obronnej i stawał się reprezentacyjnym pałacem. Po zdobyciu przez Rosjan podczas wojny północnej zaszły kolejne zmiany - w miejscu muru wschodniego zbudowano barokowy pałac, jedną z wież zniszczono a fosę zamkową zapełniono wodą. Obecnie w zamku Toompea znajduje się siedziba estońskiego Parlamentu (Riigikogu).
 
Na wzgórzu podziwiać można wzniesiony pod koniec XIX wieku sobór Aleksandra Newskiego (Aleksander Nevski katedraal), oraz jeden z najstarszych kościołów w Estonii - XIII-wieczną katedrę Najświętszej Maryi Panny (Tallinna Neitsi Maarja Piiskoplik Toomkirik).

Jedną z dróg łączących dolne i górne miasto jest pnąca się pod górę, wąska, otoczona kamienicami uliczka Lühike jalg. Po raz pierwszy wspomniano o niej w roku 1353, jako o brevis mons (z łaciny: „krótka góra”) a następnie w 1371 roku jako Parvus Mons (łac. „mała góra”). W archiwalnych dokumentach sporządzonych w języku łacińskim można znaleźć też nazwę "Descensus Montis Ad Mare („zbocze góry w kierunku morza”). Od 1428 r. funkcjonowała dolnosaksońska nazwa Korter Berg („krótka góra”), a od roku 1500 r. - Korter Dombergh („góra krótkiej kopuły”). Estońska nazwa ulicy "Lühhike jalg" („góra krótkiej kopuły”) utrwaliła się w roku 1732 dzięki Antonowi Thorowi Helle - pastorowi, twórcy estońskiej gramatyki. W czasach panowania rosyjskiego uliczka nazywała się Малый Вышгородскій подъемъ ("Mała droga do Górnego Miasta"). Nazwa funkcjonująca do listopada 1939 roku to Lühike jalg, a następnie uliczkę przemianowano na Lühijalg, a 8 lipca 1966 roku ponownie przywrócono nazwę Lühike jalg. W czasach przed wybudowaniem Falgi tee i Komandandi tee, ulice Lühike jalg oraz Pickk Jalg, były jedynymi drogami łączącymi Dolne Miasto z położonym na wzgórzu Tompea Miastem Górnym. Te dwie uliczki symbolizują nogi o różnych długościach - Lühike jalg ("krótka noga") i Pikk Jalg ("długa noga"). Dlatego też Tallinn nazywany jest czasami „kulawym miastem”.

Lühike jalg (Krótka noga). Uliczka prowadząca z Dolnego Miasta na wzgórze Toompea.

Lühikese Jala värav. Brama na teren Górnego Miasta.

Średniowieczny mur obronny Górnego Miasta (Tallinna linnamüür).

Lossi plats. Widok na ulicę Piiskopi.

Ulica Toom-Kooli.

Kiriku plats, czyli plac Kościelny. Katedra Najświętszej Maryi Panny (Tallinna Neitsi Maarja Piiskoplik Toomkirik).

Widok na katedrę od strony ulicy Kohtu.

Ostrzeżenie przed kieszonkowcami na ulicy Kohtu.

Dom na Rogu Kiriku i Kiriku põik.

Ulica Toom-Rüütli.

Lossi plats. Budynek Poczty (Toompea postkontor).

Lossi plats. Sziedziba Zgromadzenia Państwowego Estonii (Riigikogu).

Lossi plats. Sobór Aleksandra Newskiego (Aleksander Nevski katedraal). 

Sobór Aleksandra Newskiego (Aleksander Nevski katedraal) w porze wieczornej.

Taras widokowy Kohtuotsa (Kohtuotsa vaateplatvorm). Widok na Dolne Miasto i port.

Taras widokowy Patkuli (Patkuli vaateplatvorm). Widok na Zatokę Fińską.

Taras widokowy Patkuli (Patkuli vaateplatvorm). Widok w kierunku zachodnim.

Taras widokowy Patkuli (Patkuli vaateplatvorm). Widok na Toompark i pozostałości średniowiecznej fosy.

 

W następnej części: Tallin. Centrum, Port.