piątek, 3 lipca 2020

Litwa, Łotwa, Estonia. Sierpień 2019. Część 7. Tallin. Stare Miasto, Dolne Miasto.

Tallin (Tallinn)

Mieszkańcy Tallina mogą korzystać z komunikacji miejskiej bezpłatnie,
natomiast goście stolicy Estonii zobowiązani płacić za przejazdy według normalnej taryfy. Kupiony w kiosku bilet jednogodzinny kosztuje 1,50 Euro, jednak w przypadku zakupu tego samego biletu w pojeździe (autobusie, tramwaju, trolejbusie) trzeba zapłacić 2 Euro. Aby móc swobodnie poruszać się po mieście zdecydowałem się kupić pięciodniowy bilet okresowy kodowany na karcie, w cenie 9 Euro. Kartę należy przystawić do kasownika za każdym razem gdy wchodzi się do pojazdu.

Karta na której kodowany jest pięciodniowy bilet okresowy.
Stare Miasto (Vanalinn)

Vanalinn to najstarsza część Tallinna, położona w centralnej części dzielnicy Kesklinn (Śródmieście). Starówka składa się z dwóch części: położonego na wzgórzu Górnego Miasta (Toompea) i rozciągającego się poniżej Dolnego Miasta. Charakterystyczna panorama Vanalinn z wieżami kościelnymi i czerwonymi dachami domów widoczna jest z daleka, zarówno od strony lądu, jak i morza. Stare Miasto znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO od roku 1997.

Centralnym punktem Dolnego Miasta jest plac Ratuszowy (Raekoja plats), ze średniowieczną siedzibą dawnej Rady Miasta (Tallinna raekoda). Ukończony w 1404 roku budynek jest jedynym ocalałym w północnej Europie Ratuszem w stylu gotyckim. W roku 1530 r. na wieży Ratusza zainstalowano wiatrowskaz, nazywany Starym Tomaszem (Vana Toomas). Mieszkańcy miasta wierzą, że strażnik Toomas pilnuje miasta od prawie 500 lat. Ściany budynków przyozdobione są rzygaczami w kształcie smoczych głów, wykonanymi z miedzi przez lokalnego mistrza kowalstwa Daniela Pöppela w roku 1627. Naprzeciw Ratusza znajduje się apteka, działająca w tym samym budynku od początku XV wieku. Jest to jednocześnie najstarsza placówka handlowa i medyczna w Tallinie.

W Dolnym Mieście zachowały się średniowieczne domy kupców zbudowane w większości w czasach rozkwitu hanzeatyckiego miasta. Najbardziej charakterystyczne kompleksy architektoniczne to: „Trzy Siostry” (Kolm Õde) na ulicy Pikk, „Trzej Bracia” (Kolm Venda) na ulicy Lai, „Ojciec i syn” (Dom Biskupów) „Isa ja poeg” (Piiskopi maja) na ulicy Kuninga, domy nr 23 i 29 na ulicy Lai, restauracja Peppersack na placu Vana-Turg i inne. W zabytkowym domu nr 17 na ulicy Vene (Vene tänav) mieści się Muzeum Miejskie
(Tallinna Linnamuuseum). Podobnie jak w Rydze, również i w Tallinie znajduje się Dom Bractwa Czarnogłowych (Mustpeade Maja). Fasada budynku wykonana jest w stylu holenderskiego XVI-wiecznego renesansu. Znajdują się na niej herby miast wchodzących w skład Hanzy: Brugii, Nowogrodu, Londynu i Bergen. 

Spacerując po Dolnym Mieście podziwiać można kościoły z różnych epok, choć dominują tutaj budowle sakralne z okresu średniowiecza. Dawny luterański kościół św. Mikołaja (Tallinna Niguliste kirik) zbudowany został przez kupców niemieckich w XIII wieku i służył również jako miejsce przechowywania towarów. Po zniszczeniu podczas bombardowania w roku 1944 budynek świątyni został odnowiony i obecnie służy jako sala koncertowa i jedna z filii estońskiego muzeum sztuki. We wzniesionym w XIV wieku kościele Ducha Świętego (Püha Vaimu kirik, Pühavaimu kirik), zachował się XV-wieczny ołtarz mistrza Lubeki Bernta Notke oraz XVII-wieczny zegar zaprojektowany przez Christiana Ackermanna. XIII-wieczny kościół św. Olafa (Tallinna Oleviste kirik), nazwany na cześć norweskiego króla Olafa Haraldssona był kiedyś najwyższym budynkiem w Europie. Ciekawą budowlą neogotycką jest zbudowana w latach 1841 - 1844 Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła (Tallinna Peeter-Pauli katedraal) będąca, obok kaplicy świętej Brygidy, jedną z dwóch świątyń rzymskokatolickich w stolicy Estonii.

Kolejną atrakcją starej części Tallina są miejskie mury. Pierwsze fortyfikacje powstały w drugiej połowie XIII wieku i przebiegały prawdopodobnie wzdłuż współczesnych ulic Lai tänav, Hobusepea tänav, Kullasepa tänav i placu Vana Turg. Mury wznoszone były sukcesywnie wraz z powiększaniem się miasta przez okres około 300 lat. Do chwili obecnej zachowało się 1,85 z 2,35 km muru i 26 z 40 wież, co jest rzadkością w europejskich miastach, w których fortyfikacje często były całkowicie rozbierane jako zbędne. W średniowieczu mur miejski otoczony był fosą, której pozostałości można zobaczyć w parku Toompark. Po wschodniej stronie Starówki znajduje się
Viru Väravad  - brama główna z dwiema obronnymi wieżami. Na północnym krańcu starówki zachowała się wieża strzelnicza „Gruba Małgorzata” („Paks Margareeta”). Umieszczona jest na niej tablica upamiętniająca internowanie polskiego okrętu podwodnego „Orzeł” we wrześniu 1939 roku. W środku wieży mieści się Estońskie Muzeum Morskie (Eesti Meremuuseum).

W północnej części Dolnego Miasta, w pobliżu „Grubej Małgorzaty”, usytuowany jest Pomnik Przerwana Lina (Katkenud liin). Odsłonięty w 1996 roku monument upamiętnia katastrofę promu MS „Estonia”, do której doszło w nocy z 27 na 28 września 1994 roku. 



Stare Miasto, Dolne Miasto.

Viru tänav (ulica Viru). Widok od strony Viru väljak.
Viru Väravad, barbakan Starego Miasta w Tallinie.
Viru tänav

Vana turg (Stary Rynek).


Vana turg. Dom w którym mieści się ambasada Polski
Vana turg (Stary Rynek). Widoczna wieża siedziby dawnej Rady Miasta.
Plac Ratuszowy (Raekoja plats), ze średniowieczną siedzibą dawnej Rady Miasta
Budynek siedziby dawnej Rady Miasta w porze wieczornej.
Raekoja plats, czyli Plac Ratuszowy.
Plac Ratuszowy (Raekoja plats) w porze wieczornej.
Skrzyżowanie ulic Kullassepa, Harju, Kuninga i Niguliste.
Dom na rogu ulic Kullassepa i Niguliste.
Plac u zbiegu ulic Kullassepa, Harju, Kuninga i Niguliste. Z tyłu widoczna wieża kościoła św. Mikołaja.
Plac u zbiegu ulic Kullassepa, Harju, Kuninga i Niguliste w porze wieczornej.
Pomnik pisarza Eduarda Vilde.
Ulica Vene (Rosyjska).
Ulica Vene. Cerkiew św. Mikołaja (Püha Nikolai Imetegija kirik).

Ulica Vene. Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła (Tallinna Peeter-Pauli katedraal).
Ulica Pühavaimu.
Ulica Dunkri
Rataskaevu plats. Rataskaev, czyli Studnia Kotów.
Rataskaevu plats.
Ulica Rüütli.
Średniowieczne domy kupieckie przy ulicy Rüütli. Dom przy Rüütli 12 został zbudowany w XV wieku jako rezydencja urzędnika Kościół św. Mikołaja, stojącego po drugiej stronie ulicy. Budynek przy Rüütli 12A to późnogotycki dom na wynajem wybudowany w 1515 r. Jako kamienica z dwoma symetrycznie usytuowanymi mieszkaniami na pierwwszym piętrze
Rüütli 12.
Rüütli 12A.
Rüütli 10.
Rüütli 18.
Ulica Rüütli. Kościół św. Mikołaja. (Tallinna Niguliste kirik).
Wejście do Muzeum Sztuki w gmachu kościoła św. Mikołaja.
Wieża kościoła św. Mikołaja w porze wieczornej, widziana z punktu widokowego w Ogrodzie Duńskiego Króla (Taani Kuninga Aed).
Lühike jalg (Krótka noga). Uliczka prowadząca z Dolnego Miasta na wzgórze Toompea. 

W następnej części: Tallin. Stare Miasto. Wzgórze Toompea.