TOMO1976: 06/13/16

poniedziałek, 13 czerwca 2016

Serbia, Czarnogóra. Lipiec 2015. Część 12. Podgorica - Belgrad - Budapeszt - Warszawa.

Ostatnia część relacji z wyjazdu do Serbii i Czarnogóry, który miał miejsce w Lipcu 2015 roku. Ze względu na zapełnienie karty pamięci w aparacie, zawiera on więcej tekstu niż zdjęć. Tak czy inaczej życzę miłego czytania i oglądania.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Podgorica – Belgrad

Kolejny dzień był ostatnim dniem mojego pobytu w Czarnogórze. Pociąg pospieszny nr. 430 „Tara” do Belgradu odjeżdżał z Podgoricy o godzinie 10.00. Jeszcze poprzedniego dnia Baćko zadeklarował, że odwiezie mnie na dworzec samochodem, co też uczynił, dzięki czemu zaoszczędziłem sporo czasu. Tym razem trafił mi się wagon klimatyzowany w którym nie otwierały się okna. Jak to zwykle bywa ktoś zajął moje miejsce, ale po chwili udało się je „odzyskać”. :) Moi współpasażerowie w przedziale to tym razem para emerytów, którzy jechali do samego Belgradu, jakaś pani z dużą walizką, która wysiadła gdzieś w Serbii oraz różne inne osoby które „przewijały się” po drodze. Na stacji Lutovo (Лутово) w środku gór pociąg zatrzymał się, mimo tego, że nie miał tam planowanego postoju. Po wyjściu z wagonu okazało się, że elektrowóz ciągnący skład… gdzieś zniknął. Pasażerowie mieli więc nieplanowany, około 40-minutowy piknik w środku gór w oczekiwaniu na nowa lokomotywę. Przybyła ona z przeciwnego kierunku wraz ze składem towarowym. Po doczepieniu elektrowozu do naszego składu i zrobieniu próby hamulców, pociąg w końcu ruszył. Dalsza podróż przebiegła raczej bez przygód, była nawet dość nużąca.

Do Belgradu pociąg przyjechał z opóźnieniem wynoszącym tylko 1 godzinę i 20 minut. Słowo „tylko” ma tutaj kolosalne znaczenie, gdyż chyba każdy kto kiedykolwiek podróżował po Bałkanach koleją wie, że opóźnienia są tutaj rzeczą normalną. Dotyczy to również pociągów na linii barskiej, gdzie dwu-, trzy-, sześciu godzinny „poślizg” nie jest czymś niezwykłym. Jakiś czas temu na jednym z serbskich portali pojawił się artykuł o pociągu Belgrad – Bar, który opóźnił się o 32 (!!!) godziny. Przyczyny nagminnego spóźniania się pociągów to zły stan infrastruktury, awarie taboru, jak również spora ilość linii jednotorowych na których trudniej jest prowadzić planowy ruch. W ostatnim czasie w portalach branżowych pojawiły się artykuły dotyczące modernizacji serbskiej kolei, w których mowa jest o remontach linii z Suboticy do Belgradu i Preševa (Preševo, Прешево) oraz linii barskiej na odcinku Resnik (Ресник) – Vrbnica (Врбница). Dobra rada dla podróżujących brzmi zatem: jeśli liczycie na jakiekolwiek skomunikowanie to bierzcie pod uwagę pół dnia zapasu. :)

Bilet z Podgoricy do Belgradu na pociąg pospieszny nr. 430 „Tara”...

...i miejscówka.

Rozkład jazdy pociągu

Stacja w Podgoricy w dniu mojego wyjazdu.

Około 40 minutowy postój na stacji Kos (Koc). Wagon 2 klasy "Beelm" Kolei Czarnogórskich (Željeznički prevoz Crne Gore) w składzie pociągu pospiesznego nr 430 "Tara" Bar - Belgrad.

Budynek stacji Kolašin (Колашин) widziany z okna pociągu.

Przedział 2 klasy wagonu "Beelm" Kolei Czarnogórskich (Željeznički prevoz Crne Gore).

Belgrad (Beograd, Београд)

Nocleg w hostelu „Play” zarezerwowałem już podczas poprzedniego pobytu. Miałem do dyspozycji łóżko w pokoju czteroosobowym, gdzie z początku oprócz mnie nie było nikogo. Wieczorem dokwaterowano mi współlokatora, z którym jednak nie rozmawiałem ponieważ byłem zmęczony i w zasadzie już leżałem w łóżku szykując się do spania.

Na kolejny dzień zaplanowałem wizytę na dworcu kolejowym Beograd Centar (Београд Центар) i wycieczkę pociągiem Beovozu (BEOvoz, БEOвоз). Podczas poprzedniej wizyty w Belgradzie nie udało mi się zaliczyć choćby kawałka trasy tejże kolei. Dojście do dworca Centar przysporzyło mi trochę problemów. Po drodze musiałem minąć duży węzeł w pobliżu Parku Gazela (Park Gazela, Парк Газела), gdzie krzyżują się dwie ruchliwe ulice. Pomimo, tego, że miałem przy sobie plan miasta to jednak pogubiłem się przechodząc przez różne przejścia podziemne i naziemne, tracąc w końcu kompletnie orientację. Po jakimś czasie udało mi się jednak wydostać z tego galimatiasu, jednak już za chwilę zabłądziłem wśród wąskich uliczek w pobliżu dworca. Po dotarciu w końcu na miejsce okazało się, że stacja kolejowa jest zamknięta dla pasażerów z powodu remontu. Już wcześniej wiedziałem że dworzec jest przebudowywany, ale nie miałem pojęcia, że pociągi Beovozu przejeżdżają przez niego bez postoju. Byłem przekonany, że zatrzymują się one przy jakimś jedynym, czynnym peronie.

Stacja Beograd Centar, (zwana również Beograd Prokop, Београд Прокоп) składa się z czterech peronów, przykrytych płytą, na której aktualnie budowany jest budynek dworca. [Dworzec Beograd Centar został oficjalnie otwarty 27 Lutego 2016 roku] Idea jej powstania sięga roku 1974, kiedy to ówczesne władze Jugosławii zaplanowały budowę centralnego dworca Belgradu, który pełniłby rolę węzła komunikacyjnego. Narastające w kolejnych latach problemy finansowe uniemożliwiły pełną realizację tych planów i stacja nie spełniała swojej funkcji. Samo z resztą jej położenie dalekie jest od określenia go mianem Centrum. Z jednej strony sąsiaduje ona z osiedlem domków przypominającym trochę warszawskie przedmieścia, z drugiej, z kilkoma blokami, przelotową arterią i parkiem. Bezpośrednio obok dworca znajduje się rozległy, niezagospodarowany plac, który zapewne miał (ma w przyszłości) pełnić funkcję parkingu i terminala autobusowego. Po zrobieniu kilku zdjęć postanowiłem, że wybiorę się na inną stację aby w końcu wsiąść do pociągu Beovozu. Po krótkim przestudiowaniu mapy wybór padł na Karađorđev park (Карађорђев парк). Dojście tam nie było łatwe, gdyż po raz kolejny zmuszony byłem do pokonania węzła drogowego, następnie spaceru przez miasto pod górę, w nieznośnym upale. Muszę przyznać, że w Belgradzie był on bardziej odczuwalny niż w Czarnogórze, ze względu na wilgotne powietrze. Być może wpływ na to ma znajdujące się tutaj ujście Sawy do Dunaju.

Stacja Karađorđev park (Карађорђев парк) usytuowana jest tuż obok parku o takiej właśnie nazwie, niedaleko od cerkwi św. Sawy (Hram Svetog Save, Храм Светог Саве). Jest to właściwie mieszczący się pod ziemią kolejowy przystanek osobowy, przypominający stację metra. Nie ma tutaj kasy ani nawet biletomatu a wystrój wnętrza jest dość ponury. Przy wejściu na peron znajdują się nieczynne bramki, przez które można swobodnie przechodzić. Podczas poprzedniej wizyty w Belgradzie kasjerka na stacji Pančevački most (Панчевацки mост) poinformowała mnie, że przejazd pociągami na terenie miasta jest bezpłatny, na wszelki wypadek jednak postanowiłem wsiąść do pierwszego wagonu i spytać o to obsługę. Kierownik pociągu zapytał mnie tylko dokąd jadę, a usłyszawszy odpowiedź, że do Nowego Belgradu powiedział, że nie musze płacić za bilet.

Novi Beograd (Нови Београд) to główna stacja Nowego Belgradu – części miasta leżącej po drugiej stronie Sawy. Dworzec znajduje się na terenie Bloku 42 (Osiedla 42), na wiadukcie nad ulicą Antifašističke borbe (Антифашистичке борбе). Stacja składa się z sześciu peronów i pięciu torów, nie posiada natomiast budynku dworcowego ani poczekalni. Funkcje kasy pełni mały kiosk stojący pod wiaduktem. Perony (za wyjątkiem 5) nie posiadają wiat, co sprawia, ze czekanie na pociąg w trudnych warunkach atmosferycznych jest dość problematyczne. Dworzec robi wrażenie niewykończonego a jego otoczenie jest zaniedbane. Wejście z ulicy na perony jest dość ponure, pod wiaduktem walają się śmieci, a jego filary oblepione są odpadającymi plakatami. Zaraz obok stacji mieści się „pchli targ”. Sprzedawcy sprzedają naręcznie towar gdzie się da, również w bezpośrednim sąsiedztwie dworca. Po zrobieniu kilku zdjęć podjechałem pociągiem do przystanku kolejowego Tošin bunar (Тошин бунар). Jest on położony na łuku, na wiadukcie nad ulicą o takiej właśnie nazwie. Jest to bardzo dobre miejsce do robienia zdjęć kolejowych gdyż zaraz za peronami znajduje się wjazd do tunelu a i ruch pociągów (pasażerskich i towarowych), jest tutaj dość spory. Do Tošin bunar dojechać można pociągami Beovozu do Starej Pazovy (Stara Pazova, Стара Пазова) i Zemunu (Zemun, Земун), a także wszystkimi pociągami osobowymi ŻS jadącymi z Belgradu w kierunku Nowego Sadu. Po niezbyt długiej sesji fotograficznej, zadecydowałem o powrocie do centrum miasta. Mój pobyt na peronie Tošin bunar miał być trochę dłuższy, jednak upał stawał się coraz bardziej dokuczliwy.

Powrotnym pociągiem Beovozu dojechałem do Vukov Spomenik (Вуков споменик). Ten położony pod ziemia przystanek osobowy, wygląda jak ponura, opustoszała stacja metra. W porównaniu jednak z odwiedzonym wcześniej Karađorđev Park, posiada on dłuższe i wyższe perony a także górną galerię, na którą wjechać można ruchomymi schodami. Niezbyt jasne oświetlenie w połączeniu z szarym marmurem, którym wyłożone są filary, niedziałające wyświetlacze i nieczynne bramki sprawiają wrażenie jakby miejsce to lata świetności miało już za sobą. Pustkami świeci również górna galeria na której nie ma prawie wcale sklepów ani żadnych punktów usługowych. Reasumując, podziemne stacje Beovozu mają trochę dziwny klimat.

Dalsza część dnia przebiegła bez nadzwyczajnych wydarzeń. Chyba, że za takie można uznać rozbicie plastikowej butelki Cockty w przedsionku hostelu (pękła reklamówka). Wieczorem udałem się jeszcze na spacer na ulicę Svetogorską (Svetogorska, Светогорска), śladami Sky10 – miejsca w którym nocowałem rok temu a które obecnie nie istnieje. Tak to jest, że na starość człowiek staje się sentymentalny. :)

Belgrad. Ulica Ulica Kneza Miloša (Кнеза Милоша) Zniszczony podczas bombardowań NATO w roku 1999 budynek Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zdjęcie zrobione podczas wędrówki z centrum na dworzec Beograd Centar. Więcej zdjęć Belgradu można obejrzeć w relacji z podróży do Serbii i Macedonii z roku 2014.

Stacja Beograd Centar, (zwana również Beograd Prokop, Београд Прокоп). Widok od strony ulicy Dragana Mancea (Драгана Манцеа).

Elektryczny zespół trakcyjny 412-086 kolei miejskiej "BEOvoz" na stacji Novi Beograd (Нови Београд).

Peron stacji Novi Beograd (Нови Београд).

Elektryczny zespół trakcyjny 413-009 "Flirt" jako pociąg osobowy Nowy Sad - Belgrad, na stacji Novi Beograd (Нови Београд).

Elektrowóz 441-316 z pociągiem osobowym złożonym z jednego wagonu przybywa na stację Novi Beograd (Нови Београд).

Spalinowa lokomotywa manewrowa 621-110 przejeżdża przez stację Novi Beograd (Нови Београд).

Elektryczny zespół trakcyjny 413-009 "Flirt" jako pociąg osobowy Belgrad - Nowy Sad, odjeżdża z przystanku osobowego Tošin bunar (Тошин бунар).

Elektryczny zespół trakcyjny 412-084 jako pociąg osobowy kolei miejskiej "BEOvoz", na przystanku osobowym Tošin bunar (Тошин бунар).

Elektrowóz 441-752 z pociągiem towarowym złożonym z cystern przejeżdża przez przystanek osobowy Tošin bunar (Тошин бунар).

Elektrowóz 441-316 z pociągiem osobowym przybywa na przystanek osobowy Tošin bunar (Тошин бунар).

Wagon 2 klasy "B".

Bezprzedziałowy wagon 2 klasy "Bl".

Elektryczny zespół trakcyjny 412-019 jako pociąg osobowy na przystanku osobowym Tošin bunar (Тошин бунар).

Belgrad – Budapeszt – Warszawa

Pociąg EC 344 „Avala” do Wiednia wyjeżdża z Belgradu o godzinie 10 rano. Jak już wspominałem na początku relacji, obecnie omija on dworzec Keleti, zatrzymując się jedynie na stacjach położonych poza centrum Budapesztu takich jak: Budapest Ferencváros, Ferihegy (przy lotnisku) oraz Kőbánya-Kispest. Bilet z Belgradu do Kőbánya-Kispest, wraz z miejscówką kupiłem sobie już wcześniej. Po wejściu do wagonu okazało się, że był w całości zajęty przez uchodźców. Nie było możliwości wyegzekwowania miejsca, jednak obsługa pociągu wraz z policją, kierowały pasażerów do pozostałych wagonów. Jadący pod opieką wolontariuszy przybysze z Bliskiego Wschodu wysiedli na granicznej stacji w Suboticy. Tutaj z kolei pociąg zapełnił się Węgrami, którzy zapewne wracali z odwiedzin u swoich bliskich. Wojwodina jak wiadomo jest regionem Serbii z najliczniejszą mniejszością węgierską. Kontrola paszportowa i celna po obu stronach granicy przebiegła bez problemów. Węgierscy celnicy tylko obeszli skład pobieżnie patrząc po przedziałach. Dalsza podróż przebiegła bez specjalnych wrażeń, sporą jej część spędziłem w wagonie restauracyjnym popijając piwo „Soproni”. Po przyjeździe do Kőbánya-Kispest, skierowałem się do metra. Topografia Budapesztu jest mi trochę znana, tak wiec wiedziałem dokładnie, ze aby dojechać do dworca Keleti należy przesiąść się z 2 linii metra na 3 na stacji Blaha Lujza tér.

Pociąg EN „Metropol” do Warszawy został podstawiony jak zwykle odpowiednio wcześniej. W wagonie z miejscami do leżenia było niesamowicie gorąco, gdyż stał on cały dzień na torach postojowych na pełnym słońcu. Konduktor zapewniał, że klimatyzacja zacznie prawidłowo działać, gdy tylko zamknie się okna, jednak tak się nie stało i trzeba było je trochę uchylić. O wyspaniu się oczywiście nie było mowy ze względu na hałas. Pomyślałem sobie nawet, że już lepiej byłoby jechać w 2 klasie. Oprócz mnie przedziale jechała jedna pani, która wybrała się na kilka dni do Budapesztu, jakaś para studentów, która później gdzieś się przeniosła. Około 8 nad ranem wysiadłem na Dworcu Zachodnim w Warszawie. I tak się skończyła kolejna wyprawa na Bałkany.