sobota, 6 lutego 2016

Serbia, Czarnogóra. Lipiec 2015. Część 3. Belgrad - Podgorica.

Belgrad - Podgorica

Kolejny dzień zaczął się dla mnie pobudką około godziny 7 rano. Czekała mnie najważniejsza część podróży którą było „zaliczenie” trasy z Belgradu do Podgoricy. Mój pociąg pospieszny nr. 431 „Tara” odjeżdżał o godzinie 9:10. Ukazane na bilecie miejsce miałem przy korytarzu, co bardzo mi pasowało, gdyż przez większość trasy, zdjęcia mogłem robić od strony słońca. Pogoda była ładna, temperatura całkiem znośna, zapowiadała się dobra podróż. Linia kolejowa z Belgradu do Baru zbudowana została w latach 70-tych XX wieku i uważana jest za jedną z najpiękniejszych w Europie. Po wyruszeniu z serbskiej stolicy pociąg jechał niezbyt szybko, przyspieszył dopiero za stacją Rakovica (Раковица). Do Valjeva (Ваљево) jechaliśmy już około 100 – 120 km/h, dalej linia kolejowa ma charakter typowo górski, w związku z czym prędkość jest trochę niższa. Na trasie z Belgradu do Baru są w sumie 254 tunele a czas przejazdu przez najdłuższe z nich wynosi nawet do około 10 minut. Długość tunelu można rozpoznać po tym czy powietrze jest ciepłe, czy chłodne, gdy wystawi się rękę przez okno. Niektóre budynki dworcowe na mijanych stacjach i przystankach, swoim stylem przypominają górskie chaty. Wiele z nich, zwłaszcza tych w małych miejscowościach, stoi pusta i niszczeje. Jest to obrazek jakby trochę rodem z PKP. Po jakimś czasie nawiązałem rozmowę z moimi współtowarzyszami podróży, którymi byli: Australijka jadąca z córeczką do swojego domu w Podgoricy, podróżująca do Albanii para austriackich studentów oraz jeden pan – Serb w wieku około 50 - 60 lat jadący do Baru. Na odcinku 9 km. linia przebiega przez terytorium Bośni i Hercegowiny. Pociągi pospieszne przejeżdżają ten obszar tranzytem, bez żadnych kontroli paszportowych i celnych. Niektóre pociągi osobowe zatrzymują się na bośniackiej stacji Štrpci, gdzie odbywa się kontrola paszportowa dla wsiadających i wysiadających. Miejsce to ma też swój smutny epizod z czasów wojny jugosłowiańskiej. 27.02.1993 roku z pociągu Bar – Belgrad zabrano 18 pasażerów pochodzenia bośniackiego i jednego pasażera pochodzenia chorwackiego, których następnie torturowano i zamordowano w pobliskiej miejscowości.

Ostatnią stacją na terenie Serbii jest Vrbnica (Врбница). Kontrola celna i paszportowa, która ma tutaj miejsce, nie jest zbyt szczegółowa. Zaraz obok dworca usytuowany jest prawosławny monastyr Kumanica (Куманица). Po ruszeniu z Vrbnicy i rozkładowych 13 minutach jazdy pociąg dociera na czarnogórską stację graniczną Bijelo Polje (Бијело Поље). Również i tutaj kontrola graniczna przebiega bez problemów. Na terenie Czarnogóry pociąg jedzie trochę szybciej. Wydaje się, że miejscowa infrastruktura kolejowa w lepszym stanie niż w Serbii. Tory są podsypane nowym tłuczniem i rzadko zarośnięte, stacje bardziej zadbane, zazwyczaj z pełną obsadą. Przez terytorium kraju przechodzą tylko trzy linie kolejowe, tak więc utrzymanie ich jest zapewne mniej kosztowne. Pasma górskie Durmitoru przez które przejeżdża pociąg na terytorium Czarnogóry są mniej zalesione, za to wyższe i bardziej skaliste od widzianych wcześniej w Serbii. Doliny i kaniony rzek wraz z malowniczo położonymi stacjami, tunelami i mostami, tworzą niepowtarzalny krajobraz. Na górskich stokach i w dolinach od czasu do czasu widoczne są pożary lasów, których gęsty dym spowija okolicę. Roślinność górska płonie z powodu wysokich temperatur i braku opadów.

Najbardziej znanym obiektem architektonicznym na czarnogórskim odcinku linii barskiej jest Most na Małej Rijece (Most iznad Male rijeke, Мост изнад Мале Ријеке), uważany za najwyższy na świecie kolejowy obiekt inżynieryjny. Ze względu na popołudniową porę i słońce z przeciwnej strony (od zachodu), robione z pociągu zdjęcia niezbyt wyraziście oddawały piękno krajobrazu. Uznałem więc, że cześć trasy z Podgoricy do położonego w górach Kolašina (Колашин) warto przejechać nad ranem, gdy słońce świeci od wschodu. Tak tez zrobiłem dwa dni później.

Do stolicy Czarnogóry dotarłem około godziny 19. Zanim jeszcze wysiadłem z pociągu, poczułem, że jest tutaj o wiele cieplej niż w Belgradzie. Miasto było nagrzane po całodziennym upale. Od stacji kolejowej do hostelu „Nice Place” w którym miałem zarezerwowany nocleg, dzieliło mnie około 2 kilometrów marszu. Dotarcie na miejsce sprawiło mi trochę problemów, gdyż wydrukowana z Google mapa pokazywała je niezbyt dokładnie. Po około 15 minutach błądzenia po okolicy zaczepił mnie jakiś siedzący w samochodzie człowiek. Okazało się, że zna on właściciela mojego miejsca noclegowego i po krótkiej rozmowie do niego zadzwonił. Po ponad 12 godzinach podróży dotarłem w końcu na miejsce. Hostel „Nice Place” położony jest przy ulicy 19.Decembar (19.Децембар), zaraz obok Stadionu Pod Goricom (Стадион под Горицом). Pokoje oraz kuchnia mieszczą się w parterowych budynkach, w których kiedyś stacjonowało włoskie wojsko. Właściciel hotelu o imieniu Baćko to bardzo pomocny, inteligentny, znający kilka języków człowiek. Potrafi on stworzyć dobrą atmosferę rozmawiając z gośćmi do późna w nocy.

Bilet z Belgradu do Podgoricy na pociąg pospieszny nr. 431 „Tara”...
...i miejscówka
Rozkład jazdy pociągu.

Należący do Kolei Serbskich (Železnice Srbije) wagon 1 klasy "A" zdeklasowany do klasy 2. W nim odbyłem cala, prawie dziesięciogodzinną podróż.
Wnętrze wagonu.
Tablica kierunkowa w formie kartki na drzwiach.
Wyjazd ze stacji Belgrad.
Parowóz 33-087 na torach obok lokomotywowni w Belgradzie.
Podjazd do stacji Topčider (Топчидер).
Stacja Topčider Teretna (Топчидер Теретна). Lokomotywy serii 761 (inny wariant niemieckiej lokomotywy V200), które niegdyś ciągnęły "Niebieski pociąg" marszałka Josipa Broz Tity.
Podjazd do stacji Rakovica (Раковица).
Perony stacji Rakovica (Раковица).
Stacja Lajkovac (Лајковац).
Tablica na ścianie budynku.
Stacja Valjevo (Ваљево).
Valjevo (Ваљево). Prawosławna cerkiew Bożego Zmartwychwstania (Saborna crkva Vaskrsenja Gospodnjeg, Храм Васкрсења Господњег). Świątynia stoi na rozwidleniu rzek Gradac (Градац) i Kolubara (Колубара).
Nie oddany do użytku wiadukt kolejowy dla drugiego toru linii.
Za Valjevem linia wchodzi w obszar górski.
Stacja Ražana (Ражана).
Wiadukt nad droga nr. 21 na szlaku kolejowym Ražana (Ражана) - Kosjerić (Косјерић).
Podjazd do stacji Kosjerić (Косјерић).
Stacja Kosjerić (Косјерић).
Užice (Ужице). Widok z okna pociągu od strony wschodniej.
Užice (Ужице). Zbudowany w roku 1981 Hotel Zlatibor. Architekt: Svetlana Kana Radević.
Stacja Užice (Ужице).
Užice (Ужице). Widok z okna pociągu od strony zachodniej.
Stacja Stapari (Стапари).
Cerkiew św. Małgorzaty Antiochijskiej (Sveta Velikomucenica Marina, Света великомученица Марина) w miejscowości Šljivovica (Шљивовица). Widok z okna pociągu.
Stacja Zlatibor (Златибор).
Wjazd do tunelu za stacją Zlatibor (Златибор).
Widok na zachodnią głowicę stacji Zlatibor (Златибор).
Dolina rzeczki Crni Rzav (Црни Рзав).
Szlak kolejowy Zlatibor (Златибор) - Jablanica (Јабланица).
Rzeczka Crni Rzav (Црни Рзав).
Most nad doliną rzeczki Crni Rzav (Црни Рзав).
Dolina rzeczki Crni Rzav (Црни Рзав).
Przystanek osobowy Ribnica (Рибница).
Wyjazd z tunelu niedaleko stacji Jablanica (Јабланица).
Zachodnia głowica stacji Jablanica (Јабланица). Semafor wyjazdowy przy rozebranym torze głównym dodatkowym.
Stacja Jablanica (Јабланица). Widok w stronę zachodnią. Rozebrany tor główny dodatkowy.
Widok w stronę wschodnią i odłamki skały leżące na fragmencie rozebranego toru.
Widok w stronę zachodnią.
Stacja Jablanica (Јабланица). Zachodnia głowica.
Przystanek osobowy Goleš (Голеш) na terytorium Bośni i Hercegowiny, przez którą pociąg przejeżdża tranzytem.
Podjazd do stacji Štrpci (Штрпци) na terenie Bośni i Hercegowiny.
Stacja Štrpci (Штрпци) na terenie Bośni i Hercegowiny.
Południowo - wschodnia  głowica stacji Štrpci (Штрпци).
Po przejechaniu tranzytem 9-kilometrowego odcinka prowadzącego przez terytorium Bośni i Hercegowiny, pociąg ponownie wjeżdża do Serbii. Na stacji Priboj (Прибој) następuje krzyżowanie pociągów. Przy drugiej krawędzi  pospieszny nr. 430 „Tara” jadący w przeciwnym kierunku, czyli do Belgradu.


 Południowa głowica stacji Priboj (Прибој).
Jazda wzdłuż doliny rzeki Lim (Лим). 
Jazda wzdłuż doliny rzeki Lim (Лим). W dole widoczna droga nr 23.
Podjazd do stacji granicznej Vrbnica (Врбица). Po lewej stronie widoczne zabudowania monastyru Kumanica (Манастир Куманица).
Po ruszeniu ze stacji Vrbnica (Врбица). Jazda wzdłuż doliny rzeki Lim (Лим). Na odcinku około 3 km stanowi ona granice pomiędzy Serbią i Czarnogórą.

Most przez rzekę Lim (Лим). To już teren Czarnogóry.
Podjazd do stacji granicznej Bijelo Polje (Бијело Поље).
Stacja Bijelo Polje (Бијело Поље). Tory  główne dodatkowe i boczne.

Stacja Bijelo Polje (Бијело Поље). Lokomotywa manewrowa 710 838-4.
Stacja Bijelo Polje (Бијело Поље). Tablica żegnająca (a po drugiej stronie witająca) podróżnych. 
Jazda w głąb Czarnogóry. Szlak kolejowy Kruševo (Крушево) - Mijatovo Kolo (Миjaтово Коло). Przełęcz w pobliżu miejscowości Bajista (Баjиста).
Przejazd bez zatrzymania przez stację Mijatovo Kolo (Миjaтово Коло). Krzyżowanie z pociągiem osobowym Bar (Бар) - Bijelo Polje (Бијело Поље).
Most na rzece Tara (Тара) na szlaku Mojkovac (Моjковац) - Trebaljevo (Требаљево).
Szlak kolejowy Mijatovo Trebaljevo (Требаљево) - Kolašin (Колашин).
Wiadukt nad przełęczą w Kolašinie.
Stacja Kolašin (Колашин).
Szlak Kolašin (Колашин) -  Kos (Кос).
Kanion rzeki Tara (Тара).
Postój pod semaforem wjazdowym na stację Trebješica (Требешица), na wiadukcie nad przełęczą. Beczka przeciwpożarowa.
Stacja Trebješica (Требешица). Semafory wyjazdowe w kierunku Podgoricy.
Stacja Trebješica (Требешица). Widok od strony Podgoricy.
Szlak kolejowy Trebješica (Требешица) - Lutovo (Лутово).
Szlak kolejowy Trebješica (Требешица) - Lutovo (Лутово). Jazda wzdłuż kanionu rzeki Morača (Морача). W oddali widoczna droga krajowa nr E80.
Podjazd do stacji Lutovo (Лутово).
Stacja Lutovo (Лутово). Krzyżowanie z nocnym, sezonowym pociągiem pospiesznym "Panonija" relacji Bar - Nowy Sad - Subotica (Budapest Keleti). Na czole składu lokomotywa 461-041 Kolei Czarnogórskich (Željeznički prevoz Crne Gore).
Po odjeździe ze stacji Lutovo (Лутово).
Szlak Lutovo (Лутово) - Bratonožići (Братоножићи).
Szlak kolejowy Lutovo (Лутово) - Bratonožići (Братоножићи). Na górskich stokach i w dolinach od czasu do czasu widoczne są pożary lasów, których gęsty dym spowija okolicę. Roślinność górska płonie z powodu wysokich temperatur i braku opadów.
Tarcza ostrzegawcza przed semaforem wjazdowym na stację Bratonožići (Братоножићи).
Stacja - mijanka Bratonožići (Братоножићи).
Szlak Bratonožići (Братоножићи) - Bioče (Биоче).
Zakole rzeki Morača (Морача).
Szlak kolejowy Bratonožići (Братоножићи) - Bioče (Биоче). Widok na stronę południowo - wschodnią.
W oddali po lewej stronie widoczna stacja Bioče (Биоче), po prawej widoczny wiadukt na szlaku kolejowym Bioče (Биоче) -  Podgorica (Подгорица).
Przejazd przez most na Małej Rijece (Most iznad Male Rijeke, Мост изнад Мале Ријеке), uważany za najwyższy na świecie kolejowy obiekt inżynieryjny.
Widok z mostu na Małej Rijece.
Szlak kolejowy Bioče (Биоче) - Podgorica (Подгорица). Na odcinku kilkunastu kilometrów rozciąga się jeden z najpiękniejszych widoków na kanion rzeki Morača (Морача). Jego zalety można lepiej docenić w porze porannej, gdy słońce świeci od strony wschodniej.
Koniec obszaru górskiego. Pociąg dojeżdża do stacji Podgorica (Подгорица). Tor widoczny obok, to linia do miasta Nikšić (Никшић).

W następnej części: Podgorica.